Γράφει η κα Αναστασία Μαργούτα*

Ειδική Παθολόγος MD, MSc, PhD

Ειδικ. στο Πανεπ. Νοσοκομείο Ζυρίχης USZ

Info:

Ιατρείο: Μεγάλου Αλεξάνδρου 58, Εύοσμος, Θεσσαλονίκη

τηλ. 2315116784

Facebook / Instagram: natasa.margouta

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ονομάζεται η πίεση που υφίστανται τα αγγεία του ανθρώπου (συγκεκριμένα οι αρτηρίες) και καθορίζει την ταχύτητα με την οποία «ταξιδεύει» το αίμα μέσα σε αυτά. Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή αρτηριακή υπέρταση είναι από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανικές χώρες παγκοσμίως και ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για ανάπτυξη καρδιαγγειακής-στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας, αλλά και θανάτου από τις παθήσεις αυτές. 

Επειδή η μη επιπλεγμένη υπέρταση είναι ασυμπτωματική, πολλά άτομα δεν γνωρίζουν την κατάστασή τους. Οι εκστρατείες που οργανώνουν οι εθνικές ιατρικές οργανώσεις και η διενέργεια μαζικών εξετάσεων του πληθυσμού συνετέλεσαν ώστε να αυξηθούν τα άτομα που διαπιστώνουν το πρόβλημα.

Πιο αναλυτικά..

Η αρτηριακή πίεση αποτελείται από δύο παραμέτρους:

- τη συστολική πίεση (μεγάλη), η οποία αποτελεί την ώθηση της σύσπασης της καρδιάς που διώχνει το αίμα προς το αγγειακό δίκτυο

και

- τη διαστολική πίεση (μικρή ή «της καρδιάς»), η οποία είναι η αντίσταση του αίματος στα τοιχώματα των αγγείων, όταν η καρδιά χαλαρώνει και διαστέλλεται.  

Πότε θεωρείται παθολογική η αρτηριακή πίεση;

Η ιδανική αρτηριακή πίεση σε υγιείς ενήλικες είναι κάτω από 120 για την συστολική και κάτω από 80 για τη διαστολική. Οποιαδήποτε τιμή αρτηριακής πίεσης άνω του 140 για τη συστολική και άνω του 90 για τη διαστολική θεωρείται υπέρταση. Ειδικότερα, άτομα με τιμές αρτηριακής πίεσης μεταξύ 120-139 για την συστολική ή/και 85-89 για τη διαστολική θεωρούνται ότι έχουν οριακή υπέρταση (προ-υπέρταση) κι έχουν ανάγκη τακτικής παρακολούθησης της αρτηριακής τους πίεσης και άμεσης αλλαγής τρόπου ζωής. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αρτηριακή πίεση δεν παραμένει σταθερή όλο το 24ωρο, γι’ αυτό η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης πρέπει να βασίζεται σε πολλαπλές μετρήσεις. Ιδανικά σε καταμέτρηση 24ώρου.

Η υπέρταση μπορεί να διακριθεί σε διάφορα στάδια που αντικατοπτρίζουν τις μικρές, μέτριες ή βαριές αυξήσεις της πίεσης. Όταν υπάρχει ασυμφωνία ταξινόμησης μεταξύ συστολικής και διαστολικής πίεσης, για τον χαρακτηρισμό της υπέρτασης του ασθενούς πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η υψηλότερη κατηγορία. Φυσικά, υπάρχουν και οι ευαίσθητες κατηγορίες των παιδιών και των εγκύων, η κανονική πίεση του αίματος είναι ελαφρώς χαμηλότερη και η σωστή διάγνωση απαιτεί πολλή προσοχή, διότι ειδικά στην κατηγορία των παιδιών, με την ενηλικίωση επανέρχεται η πίεση στα φυσιολογικά επίπεδα.

Εάν έχεις υπέρταση, τότε μπορεί να διατρέχει κίνδυνος:

- καρδιακής προσβολής (στεφανιαία νόσος, έμφραγμα)

- καρδιακής ανεπάρκειας

- ανευρύσματος της αορτής

- περιφερειακής αγγειακής νόσου

- εγκεφαλικού επεισοδίου

- νεφρικής νόσου

- έκπτωσης της νοητικής λειτουργίας

- βλάβης στην όραση ή ακόμη και τύφλωση.

Σήμερα πλέον εκτιμάται ότι μόνο το ένα τρίτο των ασθενών δεν γνωρίζουν την κατάστασή τους. Το αποτέλεσμα αυτό έχει συμβάλει στη σημαντική ελάττωση των θανάτων από εγκεφαλικά επεισόδια και στεφανιαία νόσο. Παρόλα αυτά, μόνο οι μισοί ασθενείς με υπέρταση υποβάλλονται σε θεραπεία και μόνο στο 30% η θεραπεία καταφέρνει να ελέγχει την πίεση στα ιδανικά επίπεδα.

Η επάνοδος της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά όρια με φαρμακευτική αγωγή, δίαιτα και άσκηση μειώνει την πιθανότητα θανάτου από στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο, ενώ βελτιώνονται και τα υπόλοιπα όργανα, όπως τα νεφρά και τα μάτια μας. Φαίνεται ότι μια μείωση κατά 5 με 6 μονάδες της διαστολικής πίεσης σε διάστημα πέντε ετών, οδηγεί σε 40% λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια και 20% λιγότερα καρδιακά. Τα αποτελέσματα είναι ακόμα πιο ευεργετικά όταν η διαστολική πίεση μειωθεί κατά 10 μονάδες, οπότε παρατηρείται μείωση των εγκεφαλικών επεισοδίων κατά το ήμισυ.

Αν θέλουμε χαμηλές τιμές πίεσης, τότε βοηθούν οι παρακάτω συμβουλές...

1) Λιγότερο αλάτι, περισσότερο λεμόνι. Μια ισορροπημένη διατροφή, ισοζυγισμένη με λίγα λιπαρά, αποφυγή του κόκκινου κρέατος και ελάχιστο αλάτι μπορεί να οδηγήσει σε μακροζωΐα. Το λεμόνι μπορεί να προσφέρει αξιόλογη γεύση του φαγητού και να μας ξεγελάσει η νοστιμιά του.

2) Άσκηση, ειδικά αερόβια. Τουλάχιστον 40 λεπτά έντονου περπατήματος με σκοπό την αύξηση των καρδιακών παλμών πάνω από 100 το λεπτό.

3) Λιγότερο άγχος, ζήσε πιο ελεύθερα. Κάνε συνέχεια πράγματα που σε ευχαριστούν σε κάθε ευκαιρία ελεύθερου χρόνου. Οι ορμόνες του στρες, οδηγούν σε σύσπαση των αγγείων και οδηγούν παροδικά σε αιχμές της αρτηριακής πίεσης. Βρες τρόπους να αποδράσεις τακτικά από τη ρουτίνα της καθημερινότητας.

4) Μετρήσου σωστά. Μην κάνεις υπερβολές και συχνές μετρήσεις που το μόνο που θα κάνουν είναι να σε αγχώσουν. Ακολούθησε σωστές οδηγίες για καταγραφή των τιμών της αρτηριακής πίεσης που θα σου δώσει ο ιατρός σου.

5) Πες «όχι» στο κάπνισμα και το αλκοόλ, μείωσε την καφεΐνη.

6) Το «προλαμβάνειν» είναι καλύτερο του «θεραπεύειν». Αυξημένη αρτηριακή πίεση που τη μετράς και τη διαπιστώνεις παρατεταμένα, σημαίνει ότι οι βλάβες στα αγγεία σου συμβαίνουν ήδη αρκετό καιρό έως έτη πριν.

7) Συμβουλέψου οπωσδήποτε τον γιατρό σου και φρόντισε από νωρίς την υγεία σου! Ένας ειδικός θα σου λύσει όλες τις απορίες και θα σε βοηθήσει να καταλάβεις και να δράσεις ανάλογα.

* Η κα Αναστασία Μαργούτα σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), απ’ όπου αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου “Λίαν Καλώς”. Διετέλεσε την ειδικότητά της στο Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου», στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ζυρίχης Ελβετίας, καθώς και σε μεγάλα νοσοκομεία του Λονδίνου και του Τορίνο, αποκτώντας τον τίτλο Ιατρικής Ειδικότητας Εσωτερικής Παθολογίας. Διετέλεσε την υπηρεσία υπαίθρου στο Αγροτικό Ιατρείο Δονούσας Κυκλάδων. Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος με βαθμό “Άριστα” και υποψήφια Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ. Το ιατρείο της βρίσκεται στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης.